NMBS-problemen

De dienstverlening van de NMBS blijft met problemen kampen. De nieuwe dienstregeling wordt niet goed verteerd, en vertragingen en afschaffingen zijn op sommige lijnen aan de orde van de dag, hetgeen vele reizigers ergert. Het personeel is ook al niet tevreden en organiseert regelmatig vakbondsacties, tot nog meerdere ergernis van de reizigers.

Waar is dan de oorsprong van het probleem? Zou het niet nuttig zijn om eens te kijken naar het gevoerde beleid? Daar zijn inderdaad een aantal potentiële bronnen van problemen weer te vinden:

• Enerzijds is er de opsplitsing tussen NMBS (exploitatie) en Infrabel (infrastructuur), die nominaal als onafhankelijke bedrijven moeten ageren. Deze opsplitsing werd ons opgedrongen door de Europese bureaucratie, maar het moge duidelijk zijn dat deze de oorzaak is van tal van interactie- en communicatieproblemen die een efficiënte uitbating van het net in de weg staan.
  


• Anderzijds zijn er de beleidsmensen. In de tijd toen de treinen nog op tijd reden was wie aan het hoofd stond van de spoorwegmaatschappij een eerbiedwaardig iemand. Een ingenieurstitel was een absolute vereiste, hetgeen een behoorlijk intellectueel niveau garandeerde. Bovendien was deze positie de kroon op een loopbaan van minstens dertig jaar binnen de spoorwegen, zodat het hier ging over mensen met ervaring die wisten waarover ze het hadden en die verknocht waren aan hun onderneming.
  
  Maar nu zijn de tijden veranderd, met de komst van de zogenaamde managers. Er zijn er drie, respectievelijk voor de overkoepelende NMBS-holding, de NMBS-exploitatie en Infrabel. Ze zijn zeer vet betaald; geen van deze drie is echter ingenieur, ze zijn bovendien nog vrij jong en hebben vooral weinig expliciete kennis en ervaring in spoorwegaangelegenheden: zij zijn namelijk afkomstig uit totaal verschillende bedrijfssectoren of werden zelfs rechtstreeks vanuit een ministerieel kabinet in hun zetel geparachuteerd. Zij zullen kennelijk wel beslagen zijn in het managersjargon van de moderne communicatie, en in staat zijn met mooie powerpointpresentaties indruk te maken op gelijkgezinden, maar hoe kunnen zij de kennis en het inzicht hebben om te functioneren in de wel zeer typische omgeving van het spoorwegbedrijf met zijn eigen particulariteiten en specifieke cultuur? En hoe kunnen zij, zonder drager te zijn van deze cultuur, hun personeel motiveren en achter zich scharen?

De NMBS heeft een aanzienlijke maatschappelijke plicht te vervullen aangaande de mobiliteit van personen en goederen. Zij verdient het om door bekwame en ervaren ingenieurs geleid te worden, wars van partijpolitieke beïnvloeding of van modieus managerisme. Op deze manier kan zij haar taak naar behoren vervullen en bijdragen tot het algemeen welzijn. Een beschaafd land is immers ondermeer een land waar de treinen op tijd rijden.